Incontinentie als gevolg van ouder worden en incontinentie bij dementie
Waarom incontinentie vaker voorkomt onder ouderen
Ongewild urine- of ontlastingsverlies is een veelvoorkomende klacht onder mensen die de 60 zijn gepasseerd. Incontinentieproblemen komen vaker naarmate mensen ouder worden. Dergelijke klachten kunnen door tal van verschillende onderliggende aandoeningen en ouderdomsziektes worden veroorzaakt. In dit artikel belichten we de meest voorkomende soorten incontinentie onder ouderen, de belangrijkste oorzaken ervan en de behandelmogelijkheden.
Oorzaken van incontinentie bij ouderen
Verschillende factoren spelen een rol bij het ontstaan van incontinentie onder ouderen. Zo kan er sprake zijn van fysieke oorzaken, zoals schade aan de bekkenbodem, blaas, darmen of andere organen. Ook ouderdomsziektes en neurologische afwijkingen zoals de ziekte van Parkinson kunnen aan dergelijke klachten ten grondslag liggen. Het afnemen van de cognitieve functies verhoogt eveneens het risico op incontinentie.
Hieronder vind je de belangrijkste oorzaken van incontinentie bij ouderen op een rijtje:
- Beperkte fysieke mobiliteit
- Een slecht functionerende bekkenbodem of een bekkenbodemverzakking
- Ouderdomsziektes en neurologische afwijkingen
- Een vergrote prostaat of prostaatoperatie bij mannen
- Een overactieve blaas
- Medicatiegebruik
- Functionele incontinentie bij dementie
De meest voorkomende soorten incontinentie bij ouderen
Welke vormen van incontinentie komen het meest voor onder ouderen? En waar komt dit meestal door? Aandoeningen als diabetes, dementie, de ziekte van Parkinson en beroertes komen vaker voor onder mensen boven de 60 en verhogen het risico op incontinentie aanzienlijk. De meest voorkomende soorten incontinentie onder ouderen, zijn:
Aandrangincontinentie
Aandrangincontinentie komt onder ouderen het meeste voor. Dementie en beroertes dragen bij aan het ontstaan van deze klachten. Ook een overactieve blaas kan aandrangincontinentie in de hand werken. Verschillende aandoeningen, maar ook het gebruik van diuretica of andere medicijnen kunnen voor een overactieve blaas zorgen. Soms kan blaastraining de klachten verlichten, maar dit is lang niet altijd het geval.
Stressincontinentie
Dit wordt ook wel inspanningsincontinentie genoemd. Hierbij gaat het vaak om enkele druppels urineverlies bij inspanning. De oorzaak ligt veelal bij de bekkenbodemspieren die met de jaren uitgerekt en verzwakt kunnen raken.
Gemengde incontinentie
Hiervan is sprake als men last heeft van klachten die zowel op aandrangincontinentie als op stressincontinentie duiden.
Functionele incontinentie
Functionele incontinentie kan ontstaan als gevolg van fysieke beperkingen of neurologische aandoeningen. Ouderen die slecht ter been worden, of aan dementie lijden, krijgen vaker last van functionele incontinentie.
Functionele incontinentie is veelal het gevolg van beperkte fysieke mobiliteit. Dat kan betekenen dat iemand rolstoelgebonden of grotendeels bedlegerig is, maar er kan ook sprake zijn van slechtziendheid. Het bezoekje aan het toilet kan hierdoor bemoeilijkt worden, wat ervoor kan zorgen dat iemand urine of ontlasting verliest voordat diegene het toilet heeft bereikt. Om dergelijke ongelukjes zo goed mogelijk te vermijden, kan een toiletstoel in de slaapkamer soms uitkomst bieden. Het gebruik van incontinentiematerialen is in ernstige gevallen onvermijdelijk.
Nachtelijk urineverlies
Nachtelijk urineverlies (nycturie) komt in de regel ook vaker voor onder ouderen.
Anale incontinentie
Onder anale incontinentie verstaan we het ongewild verlies van ontlasting of darmgassen. In dit artikel lees je meer over de verschillende soorten incontinentie en de oorzaken ervan.
Incontinentie bij dementie
Waar moet je op letten bij incontinentie onder ouderen met dementie? Dementie kan (functionele) incontinentie in de hand werken, bijvoorbeeld doordat iemand het toilet niet meer weet te vinden of wanneer er sprake is van een delier.
Omgaan met incontinentie bij ouderen met dementie
Als verzorgende of mantelzorger van een oudere met dementie is het belangrijk om de symptomen van een delier – en alle gevolgen van dien – te kunnen herkennen. Op die manier kan het delier tijdig worden gesignaleerd en worden eventuele ongelukjes zoveel mogelijk voorkomen. Help de persoon bijvoorbeeld regelmatig naar het toilet te gaan, zorg voor kleding die makkelijk aan- en uitgedaan kan worden en zorg ervoor dat het toilet – of de toiletstoel – makkelijk bereikbaar is. Voorkom bijvoorbeeld eventuele fysieke obstakels op de weg naar het toilet.
Behandeling van incontinentieklachten bij ouderen
Natuurlijk is het niet altijd mogelijk om incontinentie helemaal te voorkomen. Daarom is het verstandig om te weten hoe je daarmee het beste kunt omgaan. Omdat incontinentie kan zorgen voor huidirritatie, is een goede hygiëne een belangrijke factor. Door de huid met lauwwarm water en milde wasemulsie te reinigen en daarna voorzichtig maar goed af te drogen, kun je huidirritatie al redelijk goed tegengaan.
Incontinentiematerialen voor ouderen
Wanneer incontinentieproblemen niet kunnen worden verholpen of voorkomen, biedt het inzetten van afvoerende en absorberende incontinentiematerialen bij urineverlies of ontlastingsincontinentie uitkomst. Zo zijn er speciale bedmatjes te vinden, maar ook comfortabele pads en broekjes die zacht zijn voor de huid. Raadpleeg de behandelend arts over het gebruik van dergelijke incontinentiematerialen.
Meer weten over incontinentie?
Heb je behoefte aan aanvullende informatie over incontinentie, bijvoorbeeld over de verschillende soorten incontinentie, of wil je weten wat je eraan kunt doen?
Meer interessante artikelen voor jou
Heb je last van incontinentieproblemen?
Wees dan niet bang om contact met je huisarts op te nemen. Deze kan je helpen bij het vinden van de best passende behandeling of incontinentiematerialen en kan je eventueel doorverwijzen naar een specialist.