Incontinentie: een uitgebreide gids
Incontinentie is een probleem dat veel mensen treft. Het kan je dagelijks leven beïnvloeden. Ook kan het je zelfvertrouwen aantasten en je welzijn verminderen. Ondanks dat incontinentieklachten heel vervelend zijn, ben je zeker niet alleen. In Nederland hebben ongeveer één miljoen mensen last van incontinentie. Het is vooral belangrijk dat jij goed geïnformeerd bent. En daar kan het Continentie Centrum je bij helpen!
In dit artikel geven we je een uitgebreide gids over incontinentie. Daarin worden allerlei vragen beantwoord. Zo behandelen we onder andere de betekenis van incontinentie. Ook vertellen we je over de oorzaken, soorten en risicofactoren van incontinentie. En weet jij hoe je incontinentie kunt signaleren? Welke hulpmiddelen er zijn? Of welke incontinentie behandelingen bestaan? Wij vertellen je er in dit artikel alles over! Hopelijk krijg je hierdoor meer inzicht in jouw situatie.
Wat is incontinentie
Wat betekent het nu wanneer je incontinent bent? Incontinentie betekent dat je geen controle hebt over je blaas en/of darmen. Je verliest dan minimaal twee keer per maand ongewild urine en/of ontlasting.
Incontinentie is geen ziekte. Het is een symptoom van een onderliggende aandoening. Zo kan het te maken hebben met je leefstijl. Bijvoorbeeld door voeding, drinkgewoonten, roken of stress. Incontinentie kan ook erfelijk zijn.
Incontinentie kan verschillende vormen aannemen. Deze zijn afhankelijk van de mate, frequentie, hoeveelheid en soort verlies. Er zijn twee hoofdsoorten incontinentie: urine-incontinentie en ontlasting-incontinentie. Binnen deze soorten zijn er weer verschillende subsoorten. Deze hebben elk hun eigen kenmerken.
Incontinentie kan ook voorkomen bij zowel mannen als vrouwen. Maar ook bij jongeren en ouderen. Daar vertellen we je later meer over.
Oorzaken van incontinentie
Incontinentie kan verschillende oorzaken hebben. Deze hebben invloed op de werking van je blaas, darmen, bekkenbodem en zenuwen. Sommige oorzaken en zijn tijdelijk of omkeerbaar. Denk hierbij aan:
- blaasontsteking;
- obstipatie;
- medicatie;
- overmatig drinken.
Andere oorzaken en zijn blijvend of moeilijk te veranderen. Bijvoorbeeld:
- een slecht functionerende bekkenbodem of bekkenbodemverzakking;
- een overactieve blaas;
- chronische ziektes of aandoeningen;
- operaties;
- vergrote prostaat of prostaatoperatie;
- een knik in de plasbuis;
- urineweginfecties;
- medicatiegebruik;
- beperkte fysieke mobiliteit;
- psychische klachten.
Het is belangrijk om de oorzaak van je incontinentieklachten te achterhalen. Zo kan je de juiste behandeling of aanpassing krijgen. Sommige oorzaken kunnen namelijk eenvoudig worden verholpen of verminderd.
Daardoor kunnen je klachten ook afnemen of verdwijnen.
Andere oorzaken kunnen niet worden veranderd. Toch kunnen ze soms worden beheerst of gecompenseerd. Daardoor kunnen je klachten draaglijker worden. In sommige gevallen kan de oorzaak niet worden gevonden of behandeld. Dan kun je wel leren omgaan met je incontinentieproblemen. Zo kan je jouw kwaliteit van leven verbeteren.
Wil je meer weten over de oorzaken van incontinentie? Lees er hier meer over!
“In Nederland hebben ongeveer één miljoen mensen last van incontinentie.”
Soorten incontinentie
Incontinentie kan verschillende vormen aannemen. De vorm is afhankelijk van de mate, frequentie, hoeveelheid en soort verlies. Er zijn twee hoofdsoorten incontinentie: urine-incontinentie en ontlastingsincontinentie. Binnen deze soorten zijn er weer verschillende sub soorten. Deze hebben elk hun eigen kenmerken en behandelingen. Hieronder geven we je een kort overzicht van de soorten incontinentie.
Urine-incontinentie
Urine-incontinentie is het ongewild verliezen van urine. Dit kan variëren van een paar druppels tot de volledige blaasinhoud. Er zijn verschillende soorten urine-incontinentie, zoals:
- Urge incontinentie: je voelt plotseling een sterke aandrang om te plassen. Je bent niet in staat om het op te houden. Dit wordt ook wel aanspanningsincontinentie genoemd.
- Stressincontinentie: urineverlies bij inspanning. Bijvoorbeeld bij hoesten, niezen, lachen, tillen of sporten. Dit wordt ook wel inspanningsincontinentie genoemd.
- Reflexincontinentie: urineverlies doordat je geen prikkel of aandrang voelt om te plassen.
- Overloopincontinentie: Urineverlies bij een overvolle blaas die niet goed geleegd kan worden.
- Functionele incontinentie: Urineverlies doordat je op tijd bij het toilet kunt komen. Dit komt bijvoorbeeld door een lichamelijke of geestelijke beperking.
- Zwangerschapsincontinentie: een specifieke vorm van stressincontinentie die voorkomt bij zwangere vrouwen.
- Gemengde incontinentie: Urineverlies door een combinatie van twee of meer soorten urine-incontinentie.
- Totale incontinentie: urineverlies waarbij je geen enkele controle over je blaas meer hebt.
Wil je meer weten over de soorten urine-incontinentie? En ook over hoe je ze kunt herkennen en behandelen? Lees er hier meer over!
Ontlastingsincontinentie
Ontlastingsincontinentie is het ongewild verliezen van ontlasting. Ontlasting incontinentie komt in verschillende vormen voor. Het varieert van een beetje slijm of windjes tot een hele hoop. Er zijn verschillende soorten ontlastingsincontinentie, zoals:
- Anale dwangincontinentie: wanneer iemand ontlasting of winden niet op kan houden.
- Passieve anale incontinentie: ontlastingsverlies waarbij iemand ongewild bruin vocht verliest uit de anus. Vaak zonder dat hij of zij zich daarvan bewust is.
- Anale incontinentie voor flatus: wanneer iemand ongewild darmgas (winden) verliest uit de anus.
Op zoek naar meer informatie over ontlasting-incontinentie? We gaan er hier dieper op in.
Urineverlies bij vrouwen
Incontinentie komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Maar hoe komt dit eigenlijk? Dat urineverlies bij vrouwen vaker voorkomt heeft verschillende redenen. Denk bijvoorbeeld aan:
- de anatomie van vrouwen. Zij hebben bijvoorbeeld een kortere plasbuis;
- hormonen;
- zwangerschappen en bevallingen;
- de menopauze.
Urineverlies bij vrouwen neemt verschillende vormen aan. Sommige vrouwen verliezen bijvoorbeeld maar een paar druppels urine. Anderen verliezen de complete blaasinhoud.
Ook kan incontinentie bij vrouwen verschillende fysieke en mentale gevolgen hebben. Denk hierbij aan huidirritatie, infecties of geurtjes. Ook kun je last krijgen van schaamte, isolatie en een verminderd zelfbeeld.
Gelukkig zijn er verschillende manieren waarop vrouwen om kunnen gaan met urineverlies. Sommige vrouwen kunnen hun incontinentie verminderen of zelfs verhelpen. Bijvoorbeeld met bekkenbodemoefeningen. Andere vrouwen kunnen hun incontinentie beheersen of compenseren met hulpmiddelen. Bijvoorbeeld met incontinentie broekjes, inleggers of katheters.
Wil je meer weten over incontinentie bij vrouwen? Je leest er hier alles over!
Urineverlies bij mannen
Incontinentie komt minder vaak voor bij mannen dan bij vrouwen. Mannen hebben een langere urinebuis dan vrouwen. Daardoor kan urine minder snel ontsnappen. Toch is urineverlies bij mannen niet zeldzaam. Ongeveer 10% van de mannen heeft wel eens last van incontinentie. Dit kan te maken hebben met:
- hormonen die invloed hebben op de blaas, darmen en bekkenbodem;
- de prostaat die de urinebuis kan vernauwen of blokkeren;
- een prostaatoperatie.
Incontinentie bij mannen kan verschillende vormen aannemen. Sommige mannen hebben last van urine-incontinentie, andere van ontlastingsincontinentie. En sommigen van beide.
Ook bij mannen kunnen incontinentieklachten verschillende gevolgen hebben. Denk hierbij aan:
- lichamelijke gevolgen: huidirritatie, infecties, geurtjes, lekkages, natte plekken, of doorlekken;
- mentale gevolgen: schaamte, angst, depressie, isolatie, verminderd zelfvertrouwen, of verminderd seksueel genot.
Incontinentie bij mannen kan op verschillende manier worden behandeld. Bijvoorbeeld met blaastraining. Soms is urineverlies bij mannen niet (helemaal) te verhelpen. Dan zijn er wel hulpmiddelen die je kunnen helpen. Zoals incontinentiemateriaal voor mannen. Dit kunnen bijvoorbeeld inleggers, slips of incontinentiebroekjes voor mannen zijn.
Wil je graag meer weten over urineverlies bij mannen? Lees dan ook eens dit artikel. Daarin vertellen we je nog veel meer!
Urineverlies bij ouderen
Incontinentie komt vaker voor bij ouderen dan bij jongeren. Dat heeft verschillende oorzaken:
- incontinentie bij ouderen heeft vaak te maken met het verouderingsproces. Dit heeft invloed op bijvoorbeeld de bekkenbodem;
- ouderen hebben een grotere kans om aandoeningen te krijgen die incontinentie kunnen veroorzaken. Bijvoorbeeld diabetes, dementie, Parkinson, een beroerte, prostaatproblemen, of blaasontsteking;
- ouderen hebben een grotere kans om medicijnen te gebruiken die incontinentie kunnen veroorzaken. Zoals plaspillen, antidepressiva, of slaapmiddelen;
- ouderen hebben vaak last van verminderde mobiliteit. Daardoor kan het lastig zijn om op tijd bij het toilet te komen.
Er zijn verschillende manieren om incontinentie bij ouderen te voorkomen, behandelen of verminderen. Zo kan bijvoorbeeld bekkenbodemtherapie of medicatie helpen. Ook kunnen hulpmiddelen het leven met incontinentieklachten draaglijker maken. Bijvoorbeeld incontinentiebroekjes of inleggers.
Zou je graag meer willen weten over incontinentie bij ouderen? Hier gaan we er verder op in!
Symptomen van incontinentie
Incontinentie is niet altijd makkelijk te herkennen of te accepteren. Veel mensen schamen zich voor hun probleem of negeren het. Maar incontinentie is niet iets om je voor te schamen of om te verbergen. Het is iets om serieus te nemen. Door het te laten onderzoeken kun je de oorzaak achterhalen. Op die manier kan je ook zo goed mogelijk worden geholpen bij je klachten.
Maar hoe kun je incontinentie dan signaleren? Er zijn verschillende symptomen die kunnen wijzen op incontinentie. We zetten er hier een aantal voor je op een rijtje:
- ongewild verlies van urine of ontlasting. Soms zelfs zonder dat je het merkt;
- plotselinge, sterke aandrang om te plassen of te poepen. Deze aandrang kun je niet onderdrukken;
- vaak moeten plassen of poepen, ook ’s nachts;
- moeite hebben met ophouden of uitstellen van het plassen of poepen.
- de blaas en/of darmen niet goed kunnen ledigen;
- pijn, branderigheid of irritatie in de onderbuik, de blaas, de plasbuis of de anus;
- een onaangename geur, huiduitslag, infecties of wondjes door het urine- of ontlastingsverlies.
Herken je een of meer van deze symptomen? Dan is het verstandig om naar de huisarts te gaan. De huisarts kan je onderzoeken en de oorzaak van je incontinentieklachten vaststellen. Dan kan een passende behandeling gevonden worden. Hoe eerder je naar de huisarts gaat, hoe beter.
Incontinentie behandeling
Incontinentie kan je dagelijks leven beïnvloeden en je onzeker maken. Gelukkig zijn er verschillende behandelingen mogelijk om je klachten te verminderen of te verhelpen. De behandeling van incontinentie hangt af van het type en de ernst van je klachten.
Mogelijke incontinentie behandelingen kunnen zijn:
- bekkenbodemfysiotherapie;
- medicatie;
- operatie;
- injectiemiddelen;
- zenuwstimulatie.
Je hoeft dus niet met incontinentieklachten te blijven lopen. Verschillende behandelingen kunnen jouw kwaliteit van leven verbeteren. Het is belangrijk om een behandeling te kiezen die bij jou past. Daar kan een specialist je bij helpen. Zoals bijvoorbeeld een huisarts of een UCS-verpleegkundige.
Wil je meer weten over de verschillende incontinentie behandelingen? We gaan er in dit artikel dieper op in!
Hulpmiddelen bij incontinentie
Incontinentie kan een grote impact hebben op je dagelijks leven. Maar ook op je zelfvertrouwen en je welzijn. Gelukkig zijn er verschillende hulpmiddelen bij incontinentie beschikbaar. Die kunnen je helpen om je incontinentieklachten dragelijker te maken. Hulpmiddelen zijn producten of apparaten. Hulpmiddelen bij incontinentie kan je gebruiken om je blaas of darmen te legen. Maar ook om je ondergoed te beschermen. En om je huid te verzorgen of geurtjes te maskeren. Hulpmiddelen kunnen je meer comfort, zekerheid, en vrijheid geven.
Incontinentiemateriaal
Incontinentiemateriaal zijn producten die je kunt dragen om je urine of ontlasting op te vangen. De hoeveelheid verlies en de frequentie hiervan zijn bij iedereen verschillend. Incontinentiemateriaal is er dan ook in verschillende maten en vormen. Ze verschillen bijvoorbeeld in absorptieniveau en materiaal. Ook is er incontinentiemateriaal voor mannen en voor vrouwen. Zo heb je bijvoorbeeld incontinentie broekjes voor mannen. Maar ook incontinentie slips voor dames. Welk incontinentiemateriaal bij jou past? Dat is dus vaak afhankelijk van je geslacht. Maar ook van de soort incontinentie en je persoonlijke voorkeur.
Er zijn verschillende soorten incontinentiematerialen. Zoals slips, incontinentie broekjes, of inleggers. Incontinentiemateriaal kun je kopen bij de drogist, de apotheek, of online. Soms kan je incontinentiemateriaal ook vergoed krijgen van je zorgverzekeraar.
Katheters
Katheters zijn slangetjes die je kunt inbrengen in je blaas of darmen om deze te legen. Je hebt verschillende soorten katheters. Zoals een verblijfskatheter, eenmalige katheter, of suprapubische katheter. Katheters zijn er in verschillende maten en vormen. Maar ook de materialen en systemen kunnen verschillen. Dit is vaak afhankelijk geslacht, de soort incontinentie en persoonlijke voorkeur.
Katheters kun je krijgen van je huisarts. Maar ook van je uroloog, continentieverpleegkundige, of stomaverpleegkundige. Katheters krijg je meestal vergoed van je zorgverzekeraar. Daar moet je wel een medische indicatie voor hebben.
Onze specialisten
Olivia
Bekkenfysiotherapeut
Bekkenfysiotherapeut Olivia kan je helpen bij klachten aan het bekkengebied. Met informatieve bekkenbodemvideo’s laat ze zien hoe je je bekkenbodemspieren kunt versterken.
Thomas
Huisarts
Thomas is onze huisarts. Hij kan je helpen als je informatie zoekt over beginnende incontinentieklachten. De huisarts is meestal je eerste aanspreekpunt bij klachten.
Julia
UCS-verpleegkundige
Julia is onze UCS-verpleegkundige. Zij werkt meestal samen met de huisarts en/ of de bekkenfysiotherapeut en is een specialist op het gebied van incontinentie problematiek.
Meer
interessante
artikelen
voor jou
Vergroot je kennis
Met onze informatieve video’s willen we jouw kennis over incontinentie vergroten. In onze Media Lounge vertellen onze experts o.a. wat je zelf kunt doen, welke onderzoeken en behandelmogelijkheden er zijn en waar je op kunt letten bij de keuze van een incontinentieproduct.
Wat te doen bij bekkenbodemklachten
Meest gestelde vragen
Mag incontinentiemateriaal bij het plastic afval? Kan ik met voeding iets doen tegen urine-incontinentie? Hier vind je de meest gestelde vragen over incontinentie.
Vergoedingen
Welke incontinentiematerialen worden door de zorgverzekeraar vergoed?